مقاله ی شاخص ها و شخصیت ها را می توان توصیه هایی برخاسته از آموزه های دینی درباره ی انتخاب کردن دانست. این مطلب در دو بخش توسط وبلاگ آقای مهدی مشکات به شرح زیر منتظر شده است.
بسم الله الرحمن الرحیم
شاخص ها و شخصیت ها-یک
بوی حرص وبوی کبر وبوی آز/درسخن گفتن برآید چون پیاز (مولوی)
فقط خوب حرف زدن ملاک نیست. حتی حرف خوب زدن هم ملاک نیست!
آنچه در ملکوت هستی ملاک وشاخصه، “نیت” است و بس.
خداوند به ظاهر شما و عمل شما نظر نمی کند بلکه منحصرا به قلب ها ونیت های شما می نگرد. (جامع الاخبار ص 100)
بله :« انماالاعمال باالنیات ». این که عرض شد شاید کمی عجیب به نظر برسه. اما توجه کنیم که نیّت در لغت عرب، به معنای «هسته» است. پس عمل ماهم که قطعا هسته ای داره، هسته ش همون نیت ماست. حالا باز عنایت کنید:
نظام کائنات، موظف و متعهدند که نیت واقعی اعمال انسان ها را بالاخره روزی به بار بنشونند چون ازنظر فلسفی هم “الغایات ترجع الی المبادی” یعنی عاقبت نهایی هر چیزی به مبدا اصلی اون بازگشت خواهد کرد : «اولِ فکر، آخر آمد درعمل».
به این حدیث شریف وبسیار مهم نبوی(ص) توجه کنید:
ما اَسَرَّ عَبْدٌ سَریرَةً اِلاّ اَلْبَسَهُ اللّهُ رِداءَها اِنْ خَیْرا فَخَیْرٌ وَ اِنْ شَرّا فَشَرٌّ
هیچ کس سریرتى را در خود پنهان نمى کند، مگر اینکه خداوند، باالاخره آن را همچون لباسی بر اندامش می پوشاند [و آشکار می سازد] پس اگر آن سریرت، خیر باشد؛ خیر می پوشد و اگر شرّ باشد؛ شرّ. (نهج الفصاحه ص695،ح2616)
حالا سوال اینه که: ما نیت آدم ها را از کجا بشناسیم؟ بنظرم ممکنه جواب محکمه پسندی برای این سوال وجود نداشته باشه ولی به همون بیت مولوی دقت کنید: بوی حرص و بوی کبر و بوی آز/ درسخن گفتن برآید چون پیاز. بله هر حرفی یک بویی داره واین مشام عقل و نظام ادراکی قلب ما ست که اگه اندکی صفای باطن داشته باشیم بوی هر سخنی را به ما عرضه می کنه. همونطور که قرآن کریم هم به پیامبر اکرم (ص) می فرماید: ولتعرفنهم فی لحن من القول.
پس مخلص کلام، دوچیز شد: اولا مانباید بگیم این آدم حرفاش خوبه. کارشم حتما خوب انجام می ده چکار به نیتش داریم!؟ چون نظام هوشمند هستی اجازه نمی ده که عاقبت نهایی کار هیچ کس، مغایر با مبدأ وهسته ی اصلی اون باشه. ثانیا اگه کمی دقت کنیم منافق، یا آدمای ریاکار وناخالص، درخلال حرف زدنشون حتما خبث باطنی وصفات رذیله و ریاکاری و حرص و تکبر خودشون را کاملا آشکار می کنند . همونطور که صدق وصفای آدمای خالص را هم از لحنشون می شه تشخیص داد. چون: ازکوزه برون همان تراود که دراوست. ازخدای متعال عاجزانه تمنای اخلاص، واز شما هم تمنای دعادارم . چون همون طور که عرض شد تنها چیزی که در بازار عاقبت اعتبار داره، خلوص نیته . لذا یکی از کلیدی ترین ویژگی های اصحاب المهدی را هم در همین خلوص معرفی کردند. امام جواد علیه السلام:
هرگاه ده هزار نفر اهل اخلاص جمع شدند مهدی خروج خواهد کرد!
***
اول فکر آخر آمد در عمل/بُنیت عالم چنان دان در ازل
میوه‌ها در فکر دل اول بود/در عمل ظاهر به آخر می‌شود
چون عمل کردی شجر بنشاندی/اندر آخر حرف اول خواندی (مثنوی مولوی)
شاخص ها و شخصیت ها-دو
جگردارترین انسان کیست؟!
اگه از بنده بپرسند شجاع ترین وجگردارترین انسان ها چه کسانی هستند میگم : «مسئولان!» واقعا خیلی شجاعت می خواد که یک انسان خودش را در معرض مسئولیت قرار بده وسوار برسرنوشت میلیون ها انسان بشه! نمی خواد؟ …
ببین حضرت مولا که معصوم بود؛ بااون همه دقت و توجهی که به وضع مردم وفقرا وبیت المال داشت اما شب ها می رفت ضجه می زد واشک می ریخت و “لیت شعری” می گفت که: خدایا کاش می دونستم از من راضی شدی یانه!!!
پس کسانی که درچنین عرضه های خطیری آخرتشون را کف دستشون گذاشتن و وارد میشن حتما خیلی دل پر جرأتی دارند وحتما فکر همه چیز را کردن…اما الان می خوام عرض کنم: خودما ها هم چندان کم دل وجرأت نیستیم! آخه همین ما هستیم که با انتخابمون افرادی را بر گُرده ی سرنوشت مردم سوار می کنیم…البته معلومه، هدفم این نیست که بگم مثل بعضی مقدس مآب های خوارج صفت، موش بشیم و بریم تو سوراخ عافیت و دیگه در سیاست دخالت نکنیم. مسلمه که اگه ما صحنه را خالی کنیم فردا امثال داعش جای خالی ما را پر می کنند. پس منظور واقعی ما این بود که:
واقعا در انتخاب مون تمام دین وآخرت را بیاریم جلو چشممون. تک تک گرسنه ها ویتیم ها وفقرا وکارتون خواب ها و تمام طلاق ها و هزار جور فساد و فتنه و گرفتاری را که خواه ناخواه به انتخاب ما هم مربوط میشه؛ همه را مد نظر قرار بدیم. این آیه خطیر قرآن را به خاطر داشته باشیم:
انا لنکتب ما قدموا وآثارهم
یعنی ما(علاوه بر اعمال،) تمام آثار وپیامدهای عمل را هم قطعا ثبت می کنیم! (سوره مبارکه یس 12)
چه باید کرد؟ اگه می خوایم انتخابی داشته باشیم که فردا شرمنده خدا وخلق وشهدا و فقرا نشیم؛ مسلما اول از همه باید انتخابمون را بر موازین دین قرار بدیم. تا اگه خدای ناکرده فردا مشکلی پیشومد؛ بگیم خدایا من اول ازخودت پرسیدم! ببینیم قرآن کریم و اهل بیت عصمت وطهارت علیهم السلام چه شاخص هایی دادند؟ پیشنهادم به دوستان مذهبی اینه که به جای اینکه بشینیم و وقت بذاریم وفکرکنیم وصرفا جملاتی هرچند زیبا وبامعنا، اما ازخودمون بگیم؛ بیاییم بشینیم وفکرکنیموتحقیق کنیم ببینیم موازین دین ما چیه؟.. این پیشنهاد خداپسندانه تری نیست؟ (توجه کنیم که ما هرچی هم قشنگ حرف بزنیم نمی تونیم فکر وعقیده خیلی ها را تغییر بدیم و اونا هم حرفهای قشنگ دیگه می زنند…اما وقتی شاخص های دین را دقیق و خالصانه وبدون غرض بگیم مطمانا تاثیر میذاره. به هرحال بگذارید یکی از اون شاخص های دینی را همین الان دشت کنیم:
امام مهدی علیه السلام فرمودند وقتی من غایبم در مسائل جدید به چه کسانی مراجعه کنید؟ چند تاشاخص مهم را همین جا میشه به دست آورد؛ که عرض کردم فقط یکیش را بنده میگم: صائنالنفسه : یعنی بتونه نفس خودش را کنترل کنه . فوری از کوره به در نره، هوای خودش را لجام بزنه ..خودتون ببینید ودقت کنید چه کسایی این وصف را دارند. اصلا “سکینه” یکی از علائم مومن واقعیه. وقتی من نتونم تو حرف زدنم با شما خودم را کنترل کنم، نتونم هیجان های خودم را مهار کنم؛ واگرم می خوام کسی را نقد کنم لااقل با متانت و به موقع وحساب شده نقد کنم؛ اون وقت فردا چطور می تونم تو عرصه های خطیر بین الملل و تو تصمیم گیری ها بزرگ …
